ชุดตรวจน้ำลาย ปัจจุบัน การตรวจโรค ได้พัฒนามากขึ้น มาจากแต่ก่อน ที่ตรวจโรค จากเลือดเท่านั้น ไม่ว่าจะเป็น การตรวจเอชไอวี ซิฟิลิส หรือโควิด เพราะในอดีต การใช้น้ำลาย ในการตรวจหาโรค ยังคงมีความแปรปรวน หรือทำให้เกิดผลปลอม ได้ง่าย อีกทั้งปริมาณเชื้อ ที่อยู่ในน้ำลาย นั้น มีปริมาณน้อย การตรวจน้ำลาย จึงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ สำหรับวงการ ทางการแพทย์ แต่ที่แปลกใหม่ สำหรับบุคคลทั่วไป เพราะทุกวันนี้ ชุดตรวจน้ำลาย มีการพัฒนา ให้สามารถตรวจบางโรค ได้อย่างแม่นยำแล้ว และประสิทธิภาพ ในการตรวจนั้น ก็สามารถทำได้ดีขึ้นเช่นกัน

ลักษณะของน้ำลาย
น้ำลาย เป็นของเหลว ที่มีความหนืด เล็กน้อย เพราะน้ำลาย มีน้ำอยู่ถึง 99% ส่วนที่เหลืออีก 1% คือ เมือก เอนไซม์ต่างๆ สาร แร่ธาตุ อิเล็กโทรไลต์ ซึ่งมีความสำคัญ ต่อสุขภาพปาก และฟัน การย่อยอาหาร และการกำจัด เชื้อโรค องค์ประกอบ ในน้ำลาย เหล่านี้ มีส่วนช่วย ให้ระบบภูมิคุ้มกัน และการย่อย อาหาร มีประสิทธิภาพ มากขึ้น

หน้าที่ของน้ำลาย
1. การหล่อลื่น น้ำลายช่วย ให้ภายในปาก เราไม่แห้ง ช่วยในการ กลืนอาหาร คลุกเคล้าอาหาร

2. การละลาย อาหาร เพื่อให้เรา ได้รับรู้ รสชาติ อาหารจะอร่อย หรือไม่อยู่ที่ว่าเรา ได้รับรส หรือไม่ ซึ่งน้ำลาย จะช่วยในการละลาย อาหารต่างๆ ที่เข้าสู่ปาก ทำให้รสชาติ ในอาหารนั้นละลายออกมา และรับรสด้วยลิ้น

3. มีประโยชน์ ต่อสุขภาพช่องปาก น้ำลายช่วย เคลียร์สิ่งต่างๆ ในช่องปาก ให้สะอาด เพราะสารและเอนไซม์ ในช่องปาก มีส่วนช่วยทั้ง ในเรื่องของการกำจัด เชื้อโรคต่างๆ ลดการก่อตัว  นอกจากนี้ น้ำลายยังช่วย เคลือบฟัน ป้องกันฟันผุ โรคเหงือก

4. การย่อยอาหาร น้ำลายเป็นด่านแรก ของการย่อยอาหาร โดยจะช่วย ย่อยพวกแป้ง ให้เป็นมอลโทส (maltose) และเดกซ์ทริน (dextrin) ซึ่งเป็นโมเลกุล ที่มีขนาดเล็กลง นอกจากนี้ น้ำลายยังช่วย ลดความเป็นกรด ในกะเพราะอาหารอีกด้วย

ถึงแม้ว่า น้ำลายจะมีประโยชน์ แต่ก็ยังคง เป็นแหล่งของเชื้อโรค ที่ถึงแม้ จะมีน้อย แต่ก็อาจส่งต่อ ไปสู่ผู้อื่นได้ ไม่ว่าจะผ่านการจูบ การใช้ช้อนเดียวกัน หรือหลอดดูดน้ำร่วมกัน โรคติดต่อ ที่สามารถติดต่อ ผ่านน้ำลาย ได้อย่างเช่น ไข้หวัดต่างๆ โรคเยื่อหุ้มสมอง อักเสบ เริม ไวรัสตับอักเสบชนิดต่างๆ

ชุดตรวจโรค ด้วยน้ำลาย อย่างเช่น โรคเอชไอวี ถูกพัฒนา เพียงเพื่อ ต้องการ ให้การตรวจโรค ง่ายขึ้น และดูไม่น่ากลัว โดยการตรวจนั้น ง่ายมากแทนที่คุณ จะต้องโดนเจาะเลือด แต่กลับว่าเพียงแค่เก็บตัวอย่างน้ำ ในช่องปากของคุณ มาเท่านั้น ก็สามารถตรวจได้แล้ว

คุณหมอ หรือพยาบาล จะเก็บตัวอย่าง โดยใช้ไม้เก็บตัวอย่าง สว็อบในช่องปาก ของคุณ ไม่ว่าจะเป็น ตามเนื้อเยื่อ กระพุ้งแก้ม ตามซอกเหงือก และนำเก็บ ลงในหลอดเก็บตัวอย่าง และหลังจากนั้น ก็นำไปตรวจ ด้วยน้ำยา สำหรับการตรวจ โรคเอชไอวี และสามารถ รู้ผลได้ ภายในไม่กี่นาที เพราะการตรวจโรค จากน้ำลาย นั้นมักจะ เป็นชุดตรวจแบบ Rapid test คือ ตรวจง่าย รู้ผลรวดเร็ว

อย่างไรก็ตาม การตรวจโรค ในปัจจุบัน ก็ยังคงเน้น ไปที่การตรวจ จากเลือดมากว่า เนื่องจากค่า ความแม่นยำและ ความไว นั้นยังคงสูง กว่าการตรวจ ด้วยน้ำลายเล็กน้อย ทำให้การตรวจโรค ด้วยน้ำลาย ยังคงจำกัด อยู่ในเฉพาะบางโรค และกับบางหน่วยงาน เท่านั้น

การตรวจคัดกรองเอชไอวี อีกหนึ่งทางเลือก ที่นอกเหนือ จากการตรวจ ตามโรงพยาบาล และคลินิก คือ การตรวจคัดกรอง เอชไอวีด้วยตนเอง โดยตรวจ จากเลือด ที่ปลายนิ้ว เพียงไม่กี่หยด ก็สามารถรู้ ผลได้เลย ภายในไม่กี่นาที

ตรวจเลือดธรรมดา จะเจอเอดส์ไหม การตรวจเลือด นับว่า มีความจำเป็น อย่างมาก สำหรับ การวินิจฉัย เกี่ยวกับโรคต่าง ๆ ของทางแพทย์ เพราะเลือด ถือเป็นตัวกลางสำคัญ ในการนำพาสารอาหาร น้ำ เชื้อโรค หรือสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ ที่เข้าไปสู่ร่างกาย

เลือดยังมีหน้าที่ในการรับ และนำพาสารต่าง ๆ ที่ร่างกาย ได้ปล่อยออกมาไว้ ซึ่งสารเหล่านี้ อาจเข้าสู่ร่างกาย ได้จากการกิน หายใจ หรือแม้กระทั่ง การซึมเข้าผ่าน ทางบาดแผล และเข้าสู่กระแสเลือด ในที่สุด ดังนั้น การตรวจเลือด จึงเป็นวิธีการ ที่สำคัญ ในการตรวจหา สารปนเปื้อน หรือเชื้อโรคต่าง ๆ ที่เข้าไปสู่ร่างกาย ได้อย่างแม่นยำ มากที่สุด

โดยทั่วไปแล้ว หากเรารู้สึกว่าร่างกาย ของเรามีความผิดปกติ หรืออาจมีไข้ ก็อาจจะมา ปรึกษาแพทย์ เพื่อหาสาเหตุ ที่เกิดขึ้นของอาการป่วยนั้น ๆ โดยแพทย์ ก็จะมีการซักถาม เกี่ยวกับประวัติ และอาจ มีการตรวจร่างกาย เจาะเลือด เพื่อตรวจหาสาเหตุ การตรวจเลือด เป็นการตรวจ ในรูปแบบใดบ้าง

การตรวจเลือด เพื่อวินิจฉัยหาโรคต่าง ๆ อาจจะดู เป็นวิธีการ ที่ธรรมดา แต่การเจาะเลือด เพื่อวินิจฉัย จะช่วยให้เรารู้ ถึงสาเหตุ ที่อาจเกิดขึ้น เกี่ยวกับร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น โรคกระเพาะอาหารอักเสบ ลำไส้อักเสบ อาหารเป็นพิษ เป็นต้น

โดยข้อมูล ที่ได้หลังจากตรวจเลือดแล้วนั้น จะสามารถนำมาใช้ ในด้านการรักษาอาการต่าง ๆ ของโรคได้ ดังนั้น ผู้ป่วยบางราย ที่ไม่มีการแสดงอาการ หรือไม่มีการแสดงความผิดปกติ ของโรค หากมีการตรวจเลือด

เพื่อวินิจฉัยหาโรคต่าง ๆ อาจจะทำให้รู้ หรือทราบถึงโรคร้าย ที่แอบแฝงอยู่ ภายในร่างกายของเรา ไม่ว่าจะเป็น โรคเอดส์ระยะแรก หรือแม้แต่โรคอื่น ๆ ที่ไม่มีการ แสดงอาการในระยะแรก

อย่างไรก็ตาม โรคเอดส์ (AIDS) ไม่สามารถติดต่อกันได้ง่าย ๆ อย่างที่ใครหลายคนคิด ขึ้นชื่อว่าเอดส์ ก็ไม่ได้หมายความว่า จะต้องติดเสมอไป ซึ่งก็อาจมีปัจจัย มากมายหลายอย่างที่เกี่ยวข้อง กับปริมาณของเชื้อไวรัส หากสิ่งที่เราไปสัมผัสนั้น มีปริมาณของเชื้อไวรัสอยู่มาก โอกาสในการติดเชื้อก็จะยิ่งสูง

แต่ถ้ามีปริมาณของไวรัส น้อยโอกาสในการติดเชื้อ ก็จะลดลงตามปริมาณ เช่น เลือด , น้ำอสุจิ , น้ำจากช่องคลอด , บาดแผล เป็นต้น โดยการตรวจเลือด จะเป็นการนำเลือด ไปตรวจคัดกรอง และวิเคราะห์หาสิ่งต่าง ๆ ภายในร่างกาย ซึ่งภายในเลือด ของเรา จะมีสารประกอบ ที่มากมายผสมผสานกันอยู่

ดังนั้น การตรวจเลือด จึงมีความจำเป็น ที่จะต้องเลือก วัดค่าใดค่าหนึ่ง โดยปกติแล้ว ร่างกายของเรา หากมีการตรวจเลือด ก็จะตรวจค่า ความเข้มของเลือด ซึ่งปริมาณ ของเม็ดเลือดขาว และปริมาณของเกร็ดเลือด ภายในร่างกาย หรือหากมีโรคประจำตัว ร่วมด้วยแพทย์ ก็จะทำการตรวจเลือดเพิ่ม เป็นต้น ในกรณี ของการตรวจเลือดเอชไอวี HIV ผู้ที่ตรวจ จะต้องแจ้ง กับทางแพทย์ผู้ตรวจ เพื่อขออนุญาต ในการตรวจเลือด หาเชื้อเอชไอวี

ตรวจเลือดธรรมดา จะเจอเอดส์ไหม  ดังนั้นการตรวจเลือด ในรูปแบบธรรมดา จะไม่สามารถตรวจ เจอเอดส์ได้ เพราะในการตรวจหา จะมีการใช้น้ำยาคนละแบบ หากมีการตรวจหาเชื้อเอชไอวี หรือเอดส์ ทางแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ก็จะใช้น้ำยาเฉพาะ ในการตรวจหาเชื้อ นอกจากนี้แล้ว หากผู้ที่มีความเสี่ยง ต่อการติดเชื้อ ก็ให้รีบทำการตรวจ หากไม่กล้าเดินทาง  ไปตรวจที่สถานพยาบาล  ปัจจุบัน ก็ได้มีชุดตรวจเอดส์ ที่สามารถทำการตรวจ ด้วยตนเอง เพื่อคัดกรองเบื้องต้น เพื่อเป็นทางออก สำหรับผู้ที่ไม่กล้า เดินทางไปตรวจ โดยชุดตรวจจะเป็นการตรวจ เพื่อคัดกรองเบื้องต้นเท่านั้น หากผลตรวจ ออกมาเป็นบวก หรือลบ ก็ให้ทำการตรวจซ้ำ อีกครั้งเพื่อยืนยันผลตรวจที่แน่ชัด